S. Kossak | OPOWIEŚCI

Simona Kossak urodziła się w Krakowie, w rodzinie Kossaków, znanych i poważanych artystów. W latach 70-tych XX wieku przyjechała do Białowieży i duchem oraz sercem pozostała tam na dobre. Mieszkała w leśniczówce Dziedzinka, do której zjeżdżali się przyrodnicy z różnych zakątków świata.

Przyroda stała się jej życiem, przyroda stała się nią, a ona przyrodą. Simona Kossak znana jest z wielu publikacji dotyczących natury, roślin i zwierząt, m.in. z publikacji pt. „Saga Puszczy Białowieskiej”. Ale dzisiaj chciałabym Ci przybliżyć inną pozycję, która mnie zaciekawiła i wciągnęła. To cykl opowiadań, wydanych przez Fundację Sąsiedzi w 2016 roku.

SIMONA KOSSAK „OPOWIEŚCI”

Książka ta nie jest długa, szybko się ją czyta. Jest pełna humorystycznych opowieści z życia roślin i zwierząt i pełna spostrzeżeń, z którymi na co dzień nie mamy do czynienia, lub ich nie zauważamy. Cykl opowiadań podzielony został na pięć różnych części: mowa, miłość, wychowanie, polowanie oraz ptaki i ludzie.

……….

MOWA

dotyczy form i sposobów komunikacji pomiędzy różnymi gatunkami żyjącymi na ziemi. Wszyscy się jakoś komunikują, ludzie, zwierzęta, owady i rośliny. Może to być forma komunikacji słowna, lub mowa ciała, jak w przypadku ludzi. Zwierzęta komunikują się pomiędzy sobą za pomocą dźwięków i odgłosów, a owady na przykład mają doskonale rozwinięty zmysł zapachu.

……….

MIŁOŚĆ

tak pożądana i uwielbiana przez ludzi, nie zawsze jest rozumiana przez zwierzęta, jako wierność i związek na całe życie. Z miłością ściśle związany jest seks i akt rozmnażania, czyli dążenie do przedłużania gatunku. U zwierząt seks oznacza rywalizację. Samce konkurują między sobą o względy samic, niejednokrotnie doprowadzając do śmierci swojego konkurenta. W przypadku norników burych na przykład, namiętność i nieposkromione rządze prowadzą do patologii i szalonych gwałtów. Nawet na własnym potomstwie.

……….

WYCHOWANIE

u zwierząt związane jest nierozłącznie z cudem narodzin. Nie wszystkie zwierzęta przejawiają instynkt macierzyński od razu po zajściu w ciążę. Niektóre dopiero w momencie porodu, lub po pierwszym pisku młodych zaczynają być altruistami. Niektóre gatunki zwierząt bardzo długo opiekują się młodymi, inne nie interesują się nimi zbytnio. Bywa, że młode rodzą się już jako sieroty. Nie ma jednej wspólnej zasady. Te osobniki, które zaś żyją w komunach, wychowują wspólnie całe potomstwo, bez względu na to, czyje ono jest.

Inaczej to wygląda u roślin. Drzewa i krzewy nie martwią się o swoje potomstwo. Pozwalają nasionom spaść gdziekolwiek, lub dać przenieść się w bardzo odległe miejsca w układzie pokarmowym lub w sierści zwierząt. Niektóre byliny i rośliny zielne zaopatrują swoje nasiona a aparaty lotne, aby łatwiej były przenoszone przez wiatr. Wówczas, w nowym środowisku, nasiono musi zadbać o swoją przyszłość samo, bo inaczej nic z niego nie będzie.

……….

POLOWANIE

mówiąc polowanie, mamy na myśli biedną ofiarę ściganą przez bezwzględnego drapieżcę. Patrząc z boku, zawsze słabszy uznawany jest za ofiarę, ale to tylko stereotyp. Warto zauważyć, że mały drapieżnik polując na swój przyszły pokarm, dopada go kilkanaście razy na sto przypadków polowania, czyli skuteczność oscyluje wokół kilkunastu procent. U dużych drapieżników, sytuacja wygląda dużo gorzej, bo wskaźnik ten wynosi zaledwie kilka procent. Więc odwołując się do statystyk badaczy, kto ostatecznie jest ofiarą, ten zjedzony, czy ten głodny?

……….

PTAKI I LUDZIE

Ptaki są nieodłącznym elementem naszego krajobrazu. Kto nie chciałby wybrać się na bezludną łąkę pełną kwitnących kwiatów, uwijających się jak w ukropie owadów. Kto nie chciałaby poleżeć na kocu i wsłuchiwać się w świergot ptaków. Pewnie zdecydowana większość z nas.

Ale gdy tylko jaskółka postanowi przylecieć do nas, uwije gniazdo na balkonie lub pod dachem, to jest natychmiast przepędzana. To samo dotyczy szpaków w sadach. Nie są tam mile widziani.

……….

Simona opisuje też wiele ciekawych zwyczajów ptaków i relacji panujących pomiędzy nimi. Może dzięki propagowaniu takich wiadomości, uda się ludziom bardziej zrozumieć przyrodę i procesy w niej zachodzące. Może wówczas będą chcieli mniej ją sobie podporządkowywać.