Między nami, drzewami #02

Drzewa to rośliny wieloletnie, które dzięki swoim olbrzymim rozmiarom, w porównaniu do roślin zielnych, stanowią swoisty szkielet krajobrazu Ziemi. Decydują o jego wyglądzie, zmienności w czasie. Wpływają na klimat i temperaturę, stanowią barierę przeciwko wiejącym wiatrom oraz decydują o żyzności gruntów, na których rosną.
Drzewa, z reguły, to rośliny, które wykształciły jeden pień. Z reguły, bo oczywiście można znaleźć mnóstwo wielopniowych form. Pień to nic innego, jak zdrewniała łodyga, w której osadzone są rozgałęzienia kolejnych rzędów, czyli konary i gałęzie. Rozgałęzienia te pojawiają się dopiero na pewnej wysokości, czyli w pewnej odległości od poziomu gruntu. Wysokość ta może być bardzo różna i wynosić od kilku do kilkunastu metrów. Zespół gałęzi i konarów nazywany jest koroną drzewa a jego sylweta – pokrojem.
Pokrój drzewa bardzo często jest charakterystyczny dla konkretnego gatunku. Łatwo jest z daleka rozpoznać na przykład brzozę brodawkowatą (Betula pendula), wierzbę płaczącą (Salix x sepulcralis ‘Chrysocoma’), świerka pospolitego (Picea abies), czy sosnę pospolitą (Pinus sylvestris).
I to nie tylko dzięki pokrojowi, ale również dzięki formie, jaką drzewa mogą przyjmować. Wyróżnia się trzy podstawowe formy drzew: formy wyniosłe, kuliste i zwisające. Wśród form wyniosłych można wyraźnie zaobserwować pokrój nieregularny, stożkowy lub kolumnowy. Wśród form kulistych wyróżnia się pokroje: eliptyczne, kuliste, płasko kuliste, jajowate i odwrotnie jajowate. Natomiast formy zwisające mają charakterystyczny pokrój malowniczy, kopulasty i parasolowaty.
Ale pokrój drzew, nawet w ramach jednego gatunku, może być bardzo zróżnicowany. Gdyż wpływa na niego bardzo mocno środowisko i warunki lokalne, w których drzewa żyją. Inaczej będą rosły drzewa w lasach, w ograniczonej przestrzeni, a inaczej samotnie, w otwartym krajobrazie. Inaczej będą rosły drzewa na stanowiskach nasłonecznionych a inaczej na zacienionych. Jeszcze inny pokrój mogą osiągnąć drzewa w terenach zurbanizowanych, a inne w zabudowie wiejskiej.
Drzewa rosnące w zwarciu mają najczęściej wysmukłe, długie pnie a korony znajdują się w górnej części drzewa, najczęściej obejmują do maksymalnie połowy wysokości drzewa. Wynika to przede wszystkim z konkurencji o światło, którą dolne piętra gałęzi i konarów zwyczajnie przegrywają i obumierają.
Natomiast drzewa rosnące soliterowo mogą sobie pozwolić na rozwój korony tuż bezpośrednio nad ziemią, bo nie mają konkurencji w zajmowaniu przestrzeni przez inne drzewa, ani nie muszą przejmować się dostępnością światła ani składników pokarmowych w glebie. Drzewa iglaste wykształcają jedne pień i cienkie gałęzie w nim osadzone na różnych wysokościach. U drzew iglastych, nie ma grubych konarów.
Pnie drzew mogą mieć różną grubość i długość. Długość pnia przyporządkowuje drzewa do trzech podstawowych grup:
  • grupy drzew wysokich – czyli takich, które przekraczają 25,0 m wysokości
  • grupy drzew średnich – których wysokość wynosi pomiędzy 15,0 a 25,0 m oraz
  • grupy drzew niskich – nie przekraczających 15,0 m wysokości.
Grubość pnia natomiast, określa się dzięki pomiarowi jego obwodu, czyli pierśnicy. Pomiaru dokonuje się na wysokości 1,30 m nad poziomem gruntu, czyli mniej więcej, na wysokości klatki piersiowej dorosłego człowieka o przeciętnym wzroście. W naukach leśnych grubość pnia określa się za pomocą pomiarów jego średnicy, co jest wyznacznikiem miąższości drzewa.
Drzewa kryją w sobie wiele tajemnic a ich życie związane jest z wieloma ciekawostkami, o których nie mamy czasami nawet pojęcia. Drzewa mają poczucie czasu, wiedzą i czują kiedy jest ciepło i zimno, potrafią rozpoznać dzień od nocy. Te i wiele innych sekretów z życia drzew opisał Peter Wohlleben w swojej bestsellerowej książce „Sekretne życie drzew”. Jeśli jeszcze nie miałaś/miałeś okazji jej przeczytać, to polecam Ci ją bardzo. To naprawdę świetna pozycja. I oczywiście zapraszam na kolejny odcinek „Między nami, drzewami” za dwa tygodnie.
 …

„Między nami, drzewami” – odcinek #01